Solid State Radiospectroscopy Lab
Temperatura Debye’a i sprzężenie spin-fonon
Spis treści
1.1 Podstawy i wzory
1.2 Skrypt
2 Sprzężenie spin-fonon
2.1 Podstawy i wzory
2.2 Skrypt
1 Temperatura Debye’a
1.1 Podstawy i wzory
Temperaturę Debye’a można obliczyć korzystając ze znajomości prędkości rozchodzenia się dźwięku w krysztale. Jeżeli potrafimy uśrednić tę wartość po wszystkich kierunkach kryształu, otrzymamy prędkość średnią vm. Ponieważ jest ona złożeniem trzech niezależnych prędkości: podłużnej vL oraz dwóch poprzecznych vTA i vTB, więc możemy ją obliczyć korzystając z zależności:
![]() | (1) |
Znając już wartość prędkości średniej, możemy obliczyć temperaturę Debye’a z niej wynikającą. Potrzebne nam będą jeszcze:
- gęstość kryształu
;
- masa molowa M;
- ilość atomów w cząsteczce p (np. dla CaF2, p = 3).
Temperatura Debye’a jest w takim wypadku określona wzorem (2):
![]() | (2) |
1.2 Skrypt
Poniższy skrypt pozwala na szybkie wyliczenie temperatury Debye’a dla dowolnego kryształu.
2 Sprzężenie spin-fonon
2.1 Podstawy i wzory
W teorii elektronowej relaksacji spin-siatka pojawia się element macierzowy
sprzężenia spin-fonon. Jest on również obecny w wielu innych teoriach
opisujących różne zjawiska zachodzące w kryształach (jak choćby
nadprzewodnictwo).
Proces relaksacji spin-siatka możemy opisać czasem charakterystycznym T1. Na
czas ten składa się szereg różnych procesów, jednak w kryształach najczęściej
najbardziej dominującym procesem jest dwufononowy proces ramanowski, gdzie
zależność czasu T1 od temperatury dla jonów kramersowskich (z nieparzystą
liczbą elektronów) opisany jest zależnością:
![]() | (3) |
gdzie D jest temperaturą Debye’a, natomiast I8 jest całką transportu
obliczaną numerycznie.
Współczynnik c zależy od szeregu czynników, a rozpisanie go w jawnej postać prowadzi do równania:
![]() | (4) |
Pojawiły się tutaj dwie nowe wielkości:
- energia wirtualnego poziomu krystalicznego
cr, przez który zachodzi relaksacja;
- element macierzowy spin-fonon
.
Nie potrafimy wyliczyć teoretycznie tego elementu, lecz możemy podać jego wartość wynikającą z eksperymentu. Jest on przecież zawarty w równaniu (4). Jeżeli otrzymamy z eksperymentu elektronowej relaksacji spinowej wartość współczynnika c to będziemy mogli wyliczyć wartość tego elementu.
2.2 Skrypt
Poniższy skrypt oblicza wartość elementu macierzowego sprzężenia spin-fonon.